ایکات روشی دیرینه در بافت پارچههای منقش با رنگپذیری نخها پیش از بافتن آنهاست تا به تدریج که کار بافتن پیش میرود، نقش نیز نمودار گردد. به بیانی بهتر، نقوش این بافته با گره زدن و بستن بخشهایی از تار و یا پود و باز کردن آنها پس از رنگرزی ایجاد میشود. این واژه از واژه «مالایائی» «منجیکات» میآید؛ که به معنای بستن یا گره زدن یا پیچاندن است و منظور از آن، شیوه بستن تاروپود از روی الگویی است که از پیش آماده شده است. در زبان فارسی به فرآورده این شیوه، «دارایی» میگویند.قدیمیترین الگوی پارچهی شناخته شده «ایکات» است. قدیمیترین پارچهی ایکات جنوب شرقی آسیا در جزیره «بَنتون» یافت شده است. پنج دوره تاریخی، توسعه ایکات را در جهان نشان میدهد و گویای گسترش آن از نواحی جنوب شرقی آسیا به سمت غرب است. مراکز تهیهی ایکات جهان در قرن ۱۶ میلادی شامل شرق جاوا، مادورا، سامباوا و بالی بود (اندونزی). این پارچه در فرهنگهای متعددی چون: ژاپن، اندونزی، مالزی، گواتمالا، ترکیه و هند ظهور کرد و در رداهای باشکوه رهبران قبایل و نیز در فضاهای مختلف بهعنوان دیوارکوب به کار رفت و اسبهای پیشکش با ایکات آراسته میشد.

ایکات بر سه نوع است: ایکات تار، ایکات پود و ایکات دوگانه (ایکات مضاعف). در ایکات تار، نخهای تار رنگرزی شده و بعد چلهکشی پارچه انجام میگیرد، سپس نقوش در حین بافت پدید میآیند. ایکات تاری اولین بافت ایکات است. ایکاتهای تار معمولاً ثابت هستند بدین معنی که همینکه روی دستگاه بافندگی نصب شوند دیگر به آنها دست نمیزنند و فقط پود رنگین واحدی را به آنها میبافند. این قاعده، استثنایی نیز دارد و آن اینکه هنگامیکه تارها را بهصورت افقی میبندند بعد باید آنها را به ترتیب و توالی به جلو بکشند تا نقش پیکان یا شعلهای از آن پدید آید.در ایکات پود، نخهای پود رنگ میشوند. در این نوع ایکات نخهای پود روی قاب مستطیل شکلی پیچیده میشوند تا نخهایی که باید نقش خاص ایجاد کنند، روی این قاب دستهبندی شده، سپس با نخ غیرقابل نفوذی گره زده میشوند.

در ایکات دوگانه نخهای تاروپود هر دو با روش گرهزنی رنگرزی میگردند. در این روش، ابتدا نخهای تار رنگ شده، آنگاه روی دستگاه قرار میگیرند و نخهای پود روی ماسورهها پیچیده میشوند و به دنبال آن پارچه با طرح ساده بافت خواهد شد. بدیهی است که ایکات نوع سوم بسیار پرکارتر و گرانبهاتر است.نرمی ایکات بستگی به این دارد که تارها برای گره زدن چگونه دستهبندی شده باشد. در ایکاتهای معمولی ۱۰ تا ۱۵ تار در یک دسته قرار دارد، اما در بهترین بافت، ترکیب ۳ تار یک دسته را میسازد.هماکنون در شهر یزد، تعداد محدودی کارگاه به تولید این پارچه مشغول هستند. داراییهای تولید شده در این شهر معمولاً به عرض ۹۰ سانتیمتر و طول حدوداً ۳۰ سانتیمتر بوده که پس از پایان بافت، بسته به مورد مصرف بریده شده و مورد استفاده قرار میگیرند. روسری، روتختی، رومیزی و … مصارف عمده دارایی هستند.