شدت روشنایی و استاندارد های آن

تجربه نشان داده است که بهره و کیفیت انجام بسیاری از کارها به ویژه کارهای ظریف و با دقت، با افزایش شدت روشنایی روی سطح کار بالا میرود،البته شدت روشنایی بالاتر مستلزم هزینهی جاری بیشتر است لذا در انتخاب میزان شدت روشنایی باید هم به راحتی و بهره کاری بیشتر افراد و هم هزینه توجه شود.میزان روشنایی لازم برای انجام بسیاری کارهای اساسی بسته به شرایط اقتصادی، فرهنگی،سطح زندگی و آداب و رسوم کشورها با هم متفاوت میباشد و توسط مجمع مهندسان روشنایی تعیین و توصیه شده است به عنوان مثال استانداردهای روشنایی کشور آمریکا از ایران بالاتر است،استاندار شدت روشنایی در ایران برای روی میز مطالعه برابر حداقل ۳۰۰ و پیشنهادی ۵۰۰ لوکس میباشد و این در حالی است که در آمریکا برابر ۷۵۰ لوکس و در انگلستان از این میزان هم بالاتر است.

سه اثر منفی کمبود روشنایی

 

یکی از اهداف طراحی روشنایی و نورپردازی تامین شدت روشنایی مناسب بر روی سطح کار است که این شدت روشنایی مورد نیاز برای سطوح کاری را بسته به نوع ساختمان ، نوع کاربری، موقعیت جغرافیایی آن،ساعات کاری و غیره میتوان با استفاده از نور روز،نور مصنوعی یا ترکیبی از هر دو بدست آورد.
میتوان گفت میزان شدت روشنایی مناسب برای هر فعالیتی توسط عمده عوامل زیر تعیین میشود:
۱- میزان دقت کار
۲- میزان سرعت
۳- میزان ظرافت مورد نیاز برای انجام کار
۴- میزان اهمیت کار
۵- سن شخصی که در حال انجام کار هست.
و ..

خیرگی از ورود پرتوهای شدید نور به چشم محاسبه میشود.خیرگی به دو دسته تقسیم میشود:
الف- خیرگی مستقیم که به دلیل استفاده از چراغ نامناسب یا قرار گیری چراغ یا پنجره در مکانی نامناسب میباشد.
ب- خیرگی غیر مستقیم که بدلیل ضریب انعکاس(Reflection Factor) زیاد تر از حد معمول در سطوح مختلف ایجاد میشود.

دستگاه اندازه گیری شدت روشنایی،لوکس متر است که ازسه بخش دریافت کننده،پردازشگر و نمایش دهنده تشکیل شده است. سنسورهای فتوولتاییک سلینیوم و سیلیکوندر در این دستگاه استفاده شده است.سنسور فتوولتاییک یعنی سنسورهایی که بر اساس میزان شدت نور ولتاژ تولید میکنند.این ولتاژ تولید شده توسط واحد پردازشگر،پردازش میشود و در خروجی میزان شدت نور با واحد لوکس(Lux) نمایش داده میشود.

الف) به بینایی و قدرت تشخیص بصری انسان در دراز مدت آسیب میرساند.
ب) باعث کاهش اشتیاق به کار میشود و دست کم در کمیت به میزان فرآورده یا محصول و کار انجام شده در محل کار دخالت دارد.
پ)حادثه خیزی:در کارخانجات وخیابانها و میدانها اهمیت بسزایی دارد،زیرا نور غیر استاندارد باعث خطرات جانی میشود.آمار وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی نشان میدهد ک در سال ۱۳۸۹ ،در کل کشور دست کم ۲۵ نفر به علت نور غیر استاندارد(کمبود نور) محیط کار دچار حادثه شده اند.

عوامل ویژه در تامین شدت روشنایی مناسب:
۱- آرامش بصری:عدم احساس خستگی در محیط که با نمود رنگ بالا (CRI بزرگتر یا مساوی ۹۰) و توزیع یکنواخت درخشندگی حاصل میشود.
۲-کارایی بصری: با روشنایی کافی برای دیدن اشیا و عدم خیرگی منابع نور ایجاد میشود.
۳- نمود بصری: با جهش تابش مناسب و نمود رنگ بالا به سه بعدی دیدن اشیا کمک میکند.
۴- خیرگی: فاکتوری که باعث خستگی و آزار چشم میشود و حوزه دید را کاهش میدهد.

رنج های استاندارد شدت روشنایی:

این رنج های استاندارد به ترتیب زیر میباشد
۵۰۰۰ -۳۰۰۰ – ۲۰۰۰- ۱۵۰۰- ۱۰۰۰-۷۵۰ – ۵۰۰-۳۰۰ -۲۰۰ – ۱۵۰ -۱۰۰ – ۷۵-۵۰ – ۳۰-۲۰
این مقادیر بر اساس مطالعات و تحقیقات گسترده بدست آمده است که با ارزش و کاربردی هستند.
چندین مثال از مقدار عددی شدت روشنایی،تا به طور عینی با این کمیت آشنا شوید:
شدت روشنایی سطح زمین در خورشید تابستان ۱۰۰۰۰۰ لوکس
شدت روشنایی سطح زمین در خورشید زمستان ۱۰۰۰۰ لوکس
اتاق کار ۳۰۰ لوکس
اتاق نشیمن ۱۰۰ لوکس
سطح خیابان ۳۰ لوکس

ورود / ثبت نام پراکندگی جغرافیایی سبد خرید سازمان ها تیکت نزدیک ترین ها قوانین