سیمان کاری از جمله مراحل مهم نازک کاری ساختمان است و تعیین قیمت آن و آشنایی با انواع روش های انجام آن نیز از نیازهای ضروری هر ساختمان سازی به شمار می آید. متریال ساختمان چون سیمان به خاطر داشتن مقاومت خوب در شرایط آب و هوایی گوناگون و هزینه مناسب اجرا در عملیات عمرانی و ساختمانی کاربرد زیادی دارد. مهم ترین و برجسته ترین کاربرد سیمان کاری جهت آسترسازی و نمای رویه ساختمان است. ما در این مطلب سعی داریم شما را با اصطلاح سیمان کاری بیش تر آشنا کرده و روش های گوناگون سیمان کاری و عوامل تعیین کننده قیمت و نرخ آن را با شما در میان بگذاریم. 

سیمان چیست؟

سیمان یک ماده چسبنده است که قادر است ذرات را به یکدیگر چسبانده و یک جسم یکپارچه و محکم از آن ها ایجاد کند. سیمان از ترکیب مصالح آهکی، رس، سیلیس و اکسیدهای معدنی در دمای 1400 تا 1500 درجه سانتی گراد تولید می شود. به جسمی که پس از حرارت دادن به وجود می آید، کلینکر گفته می شود و پس از آسیاب کردن آن به همراه مقدار مناسب سنگ گچ سیمان، تیپ های مختلف به دست می آید.

همچنین با اضافه کردن پوزولان به کلینکر و گچ، سیمان پوزولانی به دست می آید. اندازه دانه های کلینکر 5 تا 20 میلی متر و رنگ آن ها سبز تیره می باشد. منظور از سیمانی که در شاخه مهندسی به کار می رود، آن دسته از سیمان هایی است که ریشه آهکی دارند. این گونه سیمان از ترکیب اکسید کلسیم (آهک) با سایر اکسیدها مثل اکسید سیلیسیم، اکسید آلومینیوم، اکسید آهن، اکسید منیزیم و اکسیدهای قلیایی که میل به ترکیب با آب دارند و در مجاورت هوا و حتی زیر آب به مرور زمان سفت و دارای مقاومت خاصی می گردند، به وجود می آید.

انواع مختلف سیمان

سیمان دارای مصارف مختلفی در ساخت و ساز است که بستگی به شرایط آب و هوایی و شرایط خاک دارد. سیمان از این لحاظ به چند نوع سیمان پرتلند (نوع 1 تا 5)، سیمان سفید، سیمان پوزولانی و سیمان رنگی تقسیم می شود.

چرا نمای سیمانی؟

سیمان به خاطر مقاومت خوبی که در برابر عوامل جوی مثل رطوبت دارد و همچنین قیمت کم تر نسبت به مصالح دیگر مانند شیشه، آجر و غیره، پوشش خوبی برای نمای ساختمان محسوب می شود. نماهای سیمانی دارای انواع گوناگونی از جمله نمای رومی، نمای چکشی، نمای شیشه ای، نمای کلنگی، نمای سیمان شسته، نمای کمچه ای و نمای تگری هستند که در روش اجرا، مصالح مورد استفاده و طرح نما با یکدیگر متفاوت هستند.

روش های سیمان کاری

سیمان دارای کاربردهای گوناگونی در ساختمان سازی است. روش ساخت ملات و مرحله اجرای پروژه با توجه به نوع سیمان به کار رفته فرق می کند. از این جهت، سیمان کاری شامل روش های زیر می شود:

• سیمان کاری با سیمان سیاه
• سیمان کاری با سیمان تگری
• سیمان کاری با سیمان سفید
• سیمان کاری نمای شسته
• شیب بندی و کف سازی
• بندکشی با سیمان
• بتن ریزی فونداسیون

سیمان کاری با سیمان سیاه

سیمان سیاه از جمله پرکاربردترین انواع سیمان است که در ساخت ملات دیوار چینی و اندودکاری دیوارهای داخلی و خارجی به کار می رود. معمولا برای فضاهای مرطوب داخل ساختمان ها مثل حمام و استخر از زیرسازی با سیمان سیاه استفاده می شود. در زمان سیمان کاری ابتدا زیر کار را با سیمان معمولی و ماسه می پوشانند که آستر نامیده می شود. پیش از آستر کردن باید همه سطح دیوار را شمشه گیری کرد. سپس باید میان شمشه ها را با ملات ماسه و سیمان پر نمود.

در حین سیمان کاری و همچنین تا چند روز بعد باید حداقل روزی سه تا چهار بار به وسیله آب، دیوار سیمان کاری شده را خیس کرد. اگر این کار انجام نشود، ماسه سیمان مصرف شده به شکل پودر در می آید و با کوچک ترین تماس کلاپس خواهد کرد. از سیمان سیاه به خاطر مقاومت در برابر رطوبت برای سیمان کاری رویه دیوارهای داخلی و خارجی و نمای ساختمان و کف نیز بهره گرفته می شود.

سیمان کاری نمای شسته

یکی از نماهای رایج در ساختمان سازی ایران، نمای شسته است. نمای شسته از جمله نماهای اندودی می باشد و ترکیبی از تکه سنگ دانه بندی شده، پودر سنگ و سیمان سفید است. سنگ دانه بندی شده در رنگ هایی چون قرمز، مشکی، خاکستری، سبز، سفید و غیره وجود دارد. البته با توجه به رنگ نهایی نمای شسته می توان از سیمان سیاه و رنگ های معدنی هم در این ترکیب استفاده نمود. علت این که این نما به نمای شسته معروف است، شسته شدن آن با آب پس از اجرا است.

اجرای نمای سیمان شسته به دو  روش زیر انجام می شود:

• در روش اول، پس از زیرسازی، ملات خمیری سیمان و پودر سنگ نسبتا روان را با توجه به رنگ مورد نظر روی دیوار قرار می دهند و بعد از آن به پاشیدن سنگدانه های ریز رنگی می پردازند. لازم به ذکر است که سنگدانه جوشقان از کیفیت مناسبی برای این کار برخوردار است. این سنگدانه ها با فشار بسیار کمی داخل ملات خمیری فرو می روند. در پایان نیز یک اسفنج آغشته به آب را روی سطح نما می کشند تا سنگدانه ها شسته شده و نمایان شوند.
• در روش دوم، پس از زیرسازی، یک ملات خمیری از ترکیب سیمان، پودر سنگ و سنگدانه های رنگی ایجاد شده و با ضخامتی در حدود 1 تا 3 میلی متر روی سطح کشیده می شود. سپس پیش از خشک شدن و همزمان با آب پاشی آم به کمک ماله، سطح را صیقلی می سازند و در پایان نیز آن را با اسفنج مرطوب ماساژ می دهند تا سنگدانه های رنگی مشخص شوند.

سیمان کاری با سیمان سفید

سیمان کاری با سیمان سفید بیش تر برای اجرای نمای ساختمان ها به کار می رود و پوشش نهایی نماست. سیمان سفید به این خاطر برای نمای ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد که باعث بازتاب نور و افزایش زیبایی، جذابیت و عدم نیاز به رنگ کردن سطوح بعد از اتمام کار است.

شیب بندی و کف سازی

همان طور که پس از اجرای یک دیوار، عملیات نازک کاری روی آن صورت می گیرد، پس از تسطیح یک کف یا اجرای یک سقف نیز باید روی آن کف سازی صورت بگیرد تا زیبایی و دوام کار افزایش پیدا کند. کف سازی و شیب بندی (کروم بندی) در ساختمان سازی برای ایجاد یک لایه برای تسطیح یا ایجاد اختلاف ارتفاع بین کاربری های مختلف انجام می شود.

شیب بندی به منظور تعیین جهت حرکت آب انجام می شود و در پشت بام به نحوی صورت می گیرد که آب موجود در سطح ایزوگام به راحتی حرکت نموده و تخلیه شود. در محوطه سازی، پیاده روی سازی، حیاط سازی، اجرای پشت بام، توالت، حمام و آشپزخانه از سیمان یا مصالح دیگر برای شیب بندی کمک گرفته می شود.

نماسازی با سیمان تگری

برای نماسازی با سیمان تگری باید سیمان سفید یا رنگی را با پودر سنگ سفید مخلوط کرد و به هر 3 پیمانه پودر، یک پیمانه سیمان و مقداری آب اضافه کرد تا مایعی رقیق حاصل شود. پس از این که ملات آماده شد، آن را داخل ماشین سیمان پاش می ریزند و دسته ماشین را می چرخانند تا دانه های ریز روی دیوار پاشیده می شود. به چنین نمایی نمای تگری یا گیتی می گویند. پس از اجرای این نما تا 2 روز باید روی آن آب پاشیده شود.

بند کشی با سیمان

بندکشی به عملیاتی اطلاق می شود که طی آن درزهای بین آجرهای دیوار، سنگ، موزاییک، کاشی و سرامیک با کمک مصالحی چون سیمان سفید و سیاه پر می شود. متداول ترین نوع بندکشی در ایران، بندکشی نماهای آجری و سنگی است که به شکل توپر، توخالی و فیتیله ای اجرا می شود.

اندود کاری

اندودکاری به عملیاتی گفته می شود که طی آن سطح یا نمای ساختمان به وسیله مصالح ساختمانی پوشانده می شود. اندودکاری عموما در دو قشر آستر و رویه اجرا می شود. قشر آستر برای ایجاد سطح صاف و تنظیم شیب ها ایجاد می شود. برای این کار در ابتدا باید سطح مورد نظر را شمشه گیری یا کروم بندی کرد. در ادامه می توان سطح را با ملات مورد نظر اندود نمود. قشر رویه در واقع برای تزیین سطوح به کار می رود و با استفاده از مصالح مختلفی اجرا می گردد. انواع گچ بری ها و رنگ آمیزی نما در قشر رویه انجام می شود.

برای اجرای نمای سیمانی، پیش از هر کاری باید سطحی مناسب طرح مورد نظر ایجاد شود. این کار به طور معمول با شاسی کشی های فلزی به کمک توری رابیتس انجام می شود. در این روش، پس از اجرای جوشکاری و بستن رابیتس، روی توری ها را با ملات خمیری تشکیل شده از سیمان و پودر سنگ پوشش می دهند تا بستر مناسب برای چسبیدن ملات ماسه سیمان آماده شود.

پس از اجرای طرح اولیه، برای ایجاد یک سطح صاف از کروم بندی های ارتفاعی و طولی استفاده می شود. کیفیت ملات مورد استفاده در این مرحله بسیار مهم است، زیرا در صورت استفاده از سیمان کم یا بی کیفیت یا استفاده از ماسه با دانه بندی نامناسب، احتمال دارد ملات از سطح دیوار جدا شود. حدفاصل بین کروم ها با ملات ماسه سیمان پر می شود تا زیرسازی اولیه جهت اجرای اندود سیمانی انجام شود.

برای بالا بردن میزان چسبندگی ملات سیمانی پیشنهاد می شود سطح زیر سیمان کاری قبل از اجرا مرطوب گردد. در ضمن باید بعد از پایان سیمان کاری، عمل آوری سیمان انجام شود. این یعنی سطح سیمان را به مدت 4 تا 7 روز و روزانه 3 تا 4 بار آب داده شود تا سیمان ترک نخورد و مقاومت خوبی کسب کند.

پس از این که لایه زیرین (آستر سیمانی) کامل شد، لایه رویه باید اجرا شود. لایه رویه می تواند رنگ ها و مصالح متنوعی داشته باشد.

عوامل تعیین کننده قیمت سیمان کاری

عوامل زیادی در تعیین هزینه سیمان کاری تاثیرگذار هستند که عبارتند از ابعاد و نوع پروژه، شهر و محل پروژه، مهارت، تجربه و دقت استادکار، نوع مصالح مورد استفاده، ابزار جانبی مورد استفاده و غیره.

در ضمن باید اشاره کرد که هزینه خرده کاری ها و لکه گیری به صورت روز مزد حساب می شود و هزینه روز مرد استاد بنا نیز در حدود 100 تا 10 هزار تومان در روز است.

ترک خوردن نمای سیمانی

عواملی مثل نشست ساختمان یا انقباض و انبساط باعث می شوند پس از مدتی روی سطح نمای سیمانی ترک ایجاد شود. این مشکل در سطوحی که بزرگ تر هستند، بیش تر دیده میشود. برای رفع این مشکل می توان از سه ترفند زیر بهره گرفت:

• خطوطی با فاصله 1 تا 2 متر در جهت عمودی و افقی و با ضخامت دلخواه روی سطح دیوار ایجاد کرد تا ترک ها کم تر به چشم آیند. مشابه این کار را می توان با ایجاد طرح های نامنظم مثل نقش سنگ یا چوب نیز انجام داد.
• می توان دیوار با به ابعاد یک اندازه (یک متر مربع تا دو متر مریع) تقسیم بندی کرد و در درز مابین این تقسیم بندی ها از شیشه استفاده نمود. این کار باعث می شود توجه بیننده از ترک ها دور شود.
• رنگ های نانو می توانند از ترک خوردن اندودهای سیمانی به طور کامل جلوگیری کنند.